ÇAY BİTKİSİ

Çay bitkisinin botanikte kabul edilen adı Camellia sinensis (L) O. Kuntze'dir. Morfolojik farklılık gösteren 3 tipi bulunmaktadır.
1) Çin Çayı (Camellia sinensis),
2) Assam çayı (Camellia assemica),
3) Kambodia Çayıdır (Camellia cambodia).
Çay bitkisinin anavatanı üzerinde birçok söylenti bulunmaktadır. Kimileri Çin’in güney batı bölgelerini, kimileri ise Hindistan’ın küzey batı bölgelerini çayın anavatanı kabul etmektedir.
Anavatanı; doğuda Çin, batıda Assam-Birmanya sınırı boyunca uzanan Nagaland, Manipur ve Lushai tepeleri, güneyde Birmanya ve Tayland tepelerinden Vietnam içlerine kadar uzanan bölgeler arasında kalan çalı türü bir bitkidir.
Kenarları dişli yapraklı olup büyüklüğü 4 cm den 25 cm arasında değişir.
Bilimsel Sınıflandırılması
Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Ericales
Familya: Theaceae
Cins: Camellia
Tür: C. sinensis

Türkiye’de çay bahçeleri ve yetiştirilmesi Doğu Karadeniz’de yapılabilmektedir. En büyük çay üretim merkezi Rize ilimizdir. Rize ilimizde ülkemizin en kaliteli çayları yetiştirilmektedir. Sonra sırasıyla Trabzon, Artvin illerimizde çay tarımı yapılmaktadır. Bu üretim Giresun ve Ordu illerimize kadar uzanmıştır. Ülkemizde çay tarımı 1917 yılında Ali Rıza Erten tarafından Batum ve Kafkasya’da incelenerek keşfedilmiştir. 1928 yılında Muğlalı Zihni Derin tarafından Rusya’dan Türkiye’ye getirilerek, çay ziraatı başlamış ve günümüze kadar uzanmıştır. ( Çay üretimi için ülkemizde çok araştırma yapılmıştır. İlk deneme Bursa ilimizde yapılmış fakat bir sonuç alınamamıştır. 1924 yılında Zihni Derin Rize ilimiz de Müftü mahallesinde 20 kg çay yetiştirebilmiştir. Çay yetiştiriciliği yapılabilmesi için meclisten onay aldı. )
Zihni Derin ‘in Rizelilere ve çay sektörüne yaptıkları asla unutulamaz.
ÇAY BİTKİSİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
Çay Bitkisi Kalitesi; Çay bitkisinin kalitesi; çay tarımı yapıldığı alanın deniz seviyesinden yüksekliğiyle ve uzaklığıyla ile alakalıdır. Çay aromasının (kokusu )yoğunluğu çay kalitesini belirler. Çay bitkisi ne kadar yüksekte yetişirse, çay aroması o kadar fazla olur.Deniz seviyesinden 2400 m yükseklikte yetişen Seylan çayı, yoğun aroması nedeniyle çok değerlidir. Çayın kalitesini ve tadını belirleyen diğer bir özellik ise çay yaprağının kendisidir. Çay ağacının en üstte bulunan iki yapraklı çay filizinin toplanması gerekir. Ayrıca çay tarımının yapıldığı yerin toprak ve iklim özellikleri de çok önemlidir. Çay yaprağında yaklaşık olarak % 12 oranda tabaklama maddeleri , %4 oranında kafein vardır. Çayın uyarıcı etkisini bu kafeine borçludur. Kafein çay yapraklarının uçlarında, en üst kısmında daha çok bulunur.
Genel kural şudur; çay üretiminde, çay sürgü ucundan iki yaprak ve bir de tomurcuk kısmı toplanılması istenir. Nedeni; Çay bitkisinde genç yapraktan, yaşlı yaprağa doğru gidildikçe kalite azalır. Genç yaprakta polifenol miktarı daha fazladır. Kaliteyi belirleyen karakteristik özelliklerden biriside polifenoldür.
Çay Bitkisi toplanmadığı zaman büyüyerek ağaç haline gelir. Ağaç haline gelen çay bitkisinden çay üretimi yapamayız. Yapılsa bile yeterli kalitede verim alınamaz.
Yaprak tipi ve büyüklüğü; Kenarları dişli yapraklı olup, yaprağını dökmeyen bir bitki türüdür. Boyu türüne göre değişiklik gösterir. 5cm den 25 cm ye kadar büyüyebilir.
Yetişme İklimi; Uygun hava iklimi olan yerlerde sene boyu çay ürünü toplanabilir. ( Yetiştirilebilir )Çay tarımı yapabilmemiz için yeterli düzeyde nem ve uygun sıcaklık olması gereklidir. Çay bitkisi soğuk hava koşullarını sevmez. Soğuk hava koşullarında çay filizi büyümesi duraklar. Çay bitkisi bol yağmuru ve sıcak havayı çok sever. Çay bitkisi kireçsiz bol asitli toprakları sever.
Kök Durumu; Çay bitkisinde çok derinlere kadar inen ana kök vardır. Çay bitkisi 3 yaşına girdikten sonra fazla derinlere inmeyen, toprak yüzeyine yakın 2 - 3 sıralı yan kökler oluşur.
Çay Bitkisi Gövde Rengi; Gövdesi koyu esmer rengindedir.
Dallanma Özelliği; Dallanma özelliği çok yüksektir. Dallanma durum çokluğu ürün miktarını belirler. Dallanmada en üst kısım yeşil çay yapraklarının oluştuğu yerdir. Odunlaşma aşağı doğru başlar ve kalınlaşır. Odunlaşma rengi ilk yılını doldurmuş sürgülerde kahverengidir.
Çay Yaprağı Rengi; Mat veya parlak yeşildir.
Aşama, aşama çay tohumu oluşumu fotoğrafları!


Çay Bitkisi Çiçeği; Beyaz renklidir. Erkek ve dişi organları bir arada bulunur. Çay bitkisi çiçek açma zamanı türüne göre değişir. Rize bölgesinde ağustos ayında çiçek açar. Aralık ayında çiçekleme sona erer. Tomurcuklar sabahleyin erken açar. Taç yaprak iki gün sonra dökülür. Çay bitkisinin türüne göre, sıcak iklim yaşanan bölgelerde yılın her ayında çay bitkisinde çiçeğe rastlanır.
Çay Tohumu (Çay Meyvesi) Oluşması; Yaklaşık bir yıl gibi bir zaman alır. Çay tohumu olgunlaşmadan önce kalın kabuklu, 2,5 cm çapında, 1- 4 bölmeli olup yeşil renktedir. Meyvenin her bölümünden bir tohum oluşur. Tohum rengi kahverengi olur. Üzeri sert bir kabukla kaplıdır.
Ülkemizde çay ürünü; mayıs ve ekim ayları arasında üç sürgün şeklinde toplanır. Toplam hasat süresi altı aydır. Diğer yetiştirici ülkelerde bu süre 9 ay ile 12 ay arasında değişir. Örneğin Güney Hindistan, Sri Lanka, Cava, Sumatra ve Kenya'da yıl boyu sürgün oluşumu sürer.
Karadeniz Bölgesinde; 767.000 dekar çaylık alan bulunmaktadır. Yaklaşık olarak 204.000 çay üreticisi bulunmaktadır. Yıllık ürün iklim koşullarına göre 850.000 ile 950.000 ton arasında değişmektedir.

Dünya’da yaklaşık olarak 40 ülke çay üretimi yapmaktadır.
% 28,3 üretim ile Hindistan birinci sırada yer almaktadır.
% 23,6 üretim ile Çin ikinci sırada yer almaktadır.
% 9,6 üretim ile Kenya üçüncü sırada yer almaktadır.
% 9,1 üretim ile Sri Lanka dördüncü sırada yer almaktadır.
% 6 üretim ile Türkiye beşinci sırada yer almaktadır.
% 23,4 kalan üretimi diğer ülkeler yapmaktadır.
Çay üretiminde ülkemizin yeri çok önemlidir. Ülkemiz Dünyada tek katkısız ve zirai ilaç kullanılmadan çay ziraatı yapmaktadır.

Ülkemizde çay tarımı yapılan alanın büyüklüğü Dünya Ülkelerinde 6. sırada yer almaktadır. Kuru çay üretimi açısından ülkemiz 5. Sırada yer almaktadır. Ayrıca yıllık çay tüketimi açısından ülkemiz 4. Sırada yer almaktadır.
Dünya ülkelerinde siyah, yeşil ve beyaz çay olarak 3 şekilde çay tüketimi yapılmaktadır. Dünyada sudan sonra en fazla tüketilen içecek çaydır.


ETİKETLER: Çay bitkisi. Çay tamisi. Çay bitkisinin genel özellikleri nelerdir. Azaklıhoca Köyü, Rize Azaklıhoca Köyü, Rize Merkez İlçesi Azaklıhoca Köyü, KöşeBucak Azaklıhoca Köyü, Köşebucak Azaklıhoca Köyü, Köşe Bucak Azaklıhoca Köyü, köşebucak azaklıhoca köyü, Çay Mahsulü, Çay Bahçesi, Çay Toplama Resimleri, Çay Sektörü Sorunları, Rize haber, Rize Gündem, Rize İli Köyleri, Rize Turizm, Rize Tatil Yerleri, Rize Tarihi Yerleri, Rize Tarihi, Kuru Çay, Kuru Çay Fabrikaları, Spot Çay, Beyaz Çay